Een daad van zinloos geweld. Dat schrikt ons op. De Bruggeling blijft ietwat verweesd achter: “Waar gaat dat naar toe?”, “Hoe kan zoiets gebeuren?”, “Waar eindigt dit?”...Terechte vragen die niet vaak een echt antwoord verwachten, maar eerder een uiting van ontreddering zijn — “Wat kunnen we doen?”. En bij het stellen van die vraag kijkt men snel richting politiek.Elk geval van geweld is specifiek en heeft een eigen context, en ik zal hier niet ingaan op welk concreet geval dan ook. Dat is volgens mij ook niet de taak van een politieker. Wij moeten kijken naar maatschappelijke trends, veranderingen die breed genoeg voorkomen in onze samenleving. We moeten ze leren begrijpen. Dat doen we best niet door ons te laten meeslepen door de gevoelens van woede en verdriet die dergelijke trieste voorvallen met zich meebrengen en, zo mogen we wel aannemen, niet de beste raadgever zijn voor beleidsmakers.Maar hoe losgeslagen het schip ook lijkt, er is meer houvast dan we soms durven denken. Verspreid over de wereld liggen ontelbare universiteiten en onderzoekscentra die veel onderzoek doen; en de resultaten en inzichten zijn dikwijls leerzaam en verhelderend. Ik vind het de plicht van politiekers om de vinger aan de pols te houden wat de wetenschappelijk inzichten betreft. Richard Wilkinson en Kate Pickett, twee Engelse onderzoekers, wilden het fenomeen begrijpen waarom armere mensen meer gezondheidsproblemen hebben dan hun beter bemiddelde medemens. Ze wilden het grondig aanpakken en doorploegden stapels studies en karrenvrachten cijfers van over de hele wereld. Ze stootten echter op een andere correlatie; één die zeer sterk was en telkens opnieuw boven kwam. Wat is nu deze correlatie? Tal van maatschappelijke problemen zijn sterk gerelateerd aan de mate waarin er ongelijkheid in de samenleving is:Er is minder vertrouwen tussen mensen in een ongelijke samenleving. Er zijn meer psychologische problemen en er wordt meer drugs gebruikt. Mensen zijn ongezonder en de levensverwachting is lager als er meer ongelijkheid is. Meer tienerzwangerschappen, meer gevangenen en zwaardere straffen. Minder sociale mobiliteit. En: er is meer geweld als de ongelijkheid groter is. Deze wetenschappers tonen aan dat de correlatie zo sterk is, dat het een causaal verband verraadt in het geval van geweld.Het hangt niet af van hoe rijk of arm een samenleving in zijn geheel is, maar wat bepalend is, is hoe groot de interne ongelijkheid is. Een rijke samenleving met meer ongelijkheid heeft meer problemen dan een samenleving, ongeacht of die arm of rijk is, waar meer gelijkheid is. Dit is een wetenschappelijk onderbouwde conclusie die we niet zomaar naast ons neer kunnen leggen. Uitingen van geweld, hoe zinloos op het eerste zicht ook, zullen meer voorkomen als er meer ongelijkheid is. De psychologische en sociale mechanismen die hier achter zitten worden ook mooi uitgelegd in het boek “The Spirit Level” van deze onderzoekers, maar ‘t zou ons wat te ver leiden om hier op in te gaan. Feit is dat er duidelijk uit blijkt: als de kloof tussen de armsten en de rijken binnen een samenleving wordt uitgediept, dat we er prat mogen op gaan dat er meer geweld volgt. Ik raad iedereen aan om die studie eens te lezen.Omgekeerd kunnen we er uit leren dat de mate van ongelijkheid een koevoet is in de handen van beleidsmakers om het psychologisch en sociaal welzijn van de burgers te verbeteren. Als we als beleidsmakers inzetten op faire herverdeling en de grote uitwassen van ongelijkheid aanpakken, we ook zeker kunnen zijn dat het geweld (en de tal van andere genoemde problemen) zal verminderen.Meer zelfs: iedereen wordt er beter van. Versta me dus goed: óók de rijken zijn beter af als de kloof niet te groot is. Rijken leven gezonder en langer! Nota bene: de ondertitel luidt onverholen “Why Equality is Better for Everyone”.Betekent dit dat er totale gelijkheid moet zijn? Betekent dit dat er totaal geen ongelijkheid mag zijn? Duidelijk neen: een bepaalde mate van ongelijkheid is draagbaar voor een samenleving en haar individuen. Maar dit moet binnen de perken blijven. Daarom, en dit overstijgt natuurlijk deze gemeenteraad, moeten we goed bewust zijn van het gevoerde federale en Vlaamse beleid. Toch wil ik aan de partijgenoten van partijen in die meerderheden appelleren: voer een fair herverdelend beleid. Zoek geen zondebokken die “gestraft moeten worden”. De kosten die de samenleving zal moeten dragen als er meer tienerzwangerschappen zijn, als er meer uitbarstingen van geweld zijn, als mensen ongezonder zijn, als er meer psychologische problemen zijn, als er meer drugs gebruikt zullen worden, en ga zo maar door… zullen meer zijn, stukken meer, dan de uitkeringen optrekken tot boven de armoedegrens. Mensen duwen richting leefloon, zal op termijn de hele samenleving meer kosten. En uiteraard ook aan de huidige Brugse coalitie richt ik volgende boodschap: laat je niet opjagen door oude rechtse recepten die niet meer maar net minder gelijkheid voor ogen hebben. Voer dus een sociaal beleid op de domeinen waar we impact op hebben. En voor zij die ook op Vlaamse of federaal niveau politiek actief zijn: weeg op dezelfde sociale manier op het beleid. Het is geen ijdel beleid: het is door wetenschappelijk onderzoek gesteund. Op een manier die ongezien is. Neem deze kennis ter hand en pak de koevoet vast om een waarlijk betere maatschappij uit te bouwen. Dit is een betoog dat wat abstracter is ten aanzien van het Brugse veiligheidsbeleid in meer concrete zin. Maar ik vond het belangrijk om dit ook eens te brengen. Maar daarnaast hebben we met Groen Brugge ook enkele concrete bemerkingen waar ik nu even wil op ingaan. Vooreerst: we pleiten stellig voor een uitgaanspolitie. Deze gemeenteraad, die ook politieraad is, is er al dikwijls mee geconfronteerd: de uitgaansbuurten kampen geregeld met problemen als vechtpartijen, overdreven dronkenschap, lawaai, etc. We hebben hier met Groen goed over nagedacht en we blijven voorstander van een uitgaanspolitie. We bedoelen hiermee een groep agenten die extra vaak ingezet wordt op uitgaansmomenten en die er extra voor opgeleid en gemotiveerd wordt. Doordat ze er voor uitgekozen zijn en doordat ze er vaak voor worden ingezet, leren ze het nachtleven kennen waardoor ze adequater kunnen ageren en reageren.Nu is er een regeling die veel agenten heel af en toe eens een “nachtshift” geeft in een visie die elke agent wat wil sparen van dit nachtwerk. Echter de nuttige ervaring die een agent opdoet door de praktijk is net cruciaal om gepast en kordaat te kunnen reageren bij uitgaansproblematieken. Bovendien is het dàn wèl de moeite voor deze agenten om speciale vormingen en opleidingen te volgen die hier specifiek over handelen, wat nu niet, of in elk geval minder, het geval is.De functie van deze speciaal opgeleide agenten is bovendien dubbel: direct en gepast optreden bij geweldincidenten enerzijds, tegelijk een band opbouwen met de jongeren anderzijds. Het doorbreken van het stereotype dat nu soms leeft: van de agent als bullebak naar de agent die voor veiligheid zorgt.Dat bouwen we niet uit in één, twee, drie. Maar ik stel voor dat we die kaart nu trekken om binnen een haalbare termijn zo’n actieve uitgaanspolitie te hebben. Daarnaast willen we dat Brugge een krachtig beleid voert ten aanzien van geweldplegers. Laat de daders van geweld, of de letsels nu licht of zwaar zijn, aanhouden. Laat de beslissing tot aanhouding niet afhangen van hoe ernstig de gevolgen zijn; verkeerde vaststellingen of inschattingen zijn mogelijk, doktersattesten kunnen verkeerd zijn, of wat de één verstaat onder 'licht' is het daarom voor de ander niet.Maar laat de al of niet aanhouding afhangen van het concrete delict: “geweld”. Geweld is een ernstig delict, zelfs indien er geen slachtoffers (lees: gekwetsten) zouden zijn.Daarom moeten er duidelijke afspraken gemaakt worden tussen de gemeente, Parket en politie. Om te eindigen verwoord ik nog eens de kern van dit betoog: Dit is geen oproep om daders en hun misdaden te vergoelijken; maar hoe meer we als samenleving en beleidsmakers ongelijkheid tolereren, hoe meer daders we mogen verwachten. Dit wetenschappelijke feit negeren kan ik niet anders omschrijven als schuldig verzuim. Daarom deze oproep: laat je verleiden tot een doortastend sociaal beleid. Bruno MostreyGemeenteraadslid Groen Brugge