Mobiliteitsplan Brugge, de visie van Groen

16 September 2015

Als raadslid zijn we allemaal veel bezig met problemen die heel dicht bij de mensen staan, dat blijkt uit de veel geëngageerde tussenkomsten deze avond. Het mobiliteitsplan is bij uitstek iets waar alle Bruggelingen in hun dagelijkse leven mee zullen te maken krijgen dus het is begrijpelijk dat zo'n plan soms sterke emoties oproept. Maar het is zeer belangrijk het ruimere kader blijven in het oog te houden.  Een internationaal politiek akkoord rond klimaat lijkt ver weg. Nochtans worden de wetenschappelijke rapporten steeds dreigender. Deze week nog stelden de VN niet langer 2 graden maar 3 graden opwarming als haalbaar voor. Het lijkt er meer en meer op dat oplossingen lokaal zullen moeten worden aangereikt. Het weze duidelijk dat klimaatbekommernissen, die nu reeds elkeen van ons raken, een toppioriteit zijn bij een goed onderbouwd mobiliteitsbeleid. Daarnaast is het belang van een goede mobiliteit voor de leefbaarheid van de bewoners niet te onderschatten. Zo zijn onder meer fijn stof, verkeersveiligheid of geluidshinder elementen die een grote impact hebben op de levenskwaliteit en volksgezondheid. Een kwalitatieve publieke ruimte wordt niet volledig gedomineerd door koning auto, of mag niet enkel een doorgangsweg zijn. Neen, het is daarentegen van belang dat de mens zijn plaats heroverd om samen te komen , dingen te beleven, te ontmoeten, in zijn directe omgeving. Daarenboven is mobiliteit een basisrecht en moeten alle functies van de stad voor iedereen toegankelijk zijn, dit vereist ook een goede ruimtelijke ordening en een sociaal mobiliteitsbeleid Dit is het kader waarbinnen we met Groen zeer aandachtig dit mobiliteitsplan gelezen hebben en zeer aandachtig geluisterd hebben naar de verschillende mensen en organisaties die ons aanspraken. Met dit kader in het achterhoofd zal ik wat meer in detail op de zaken in gaan.     Ik moet eerlijk zeggen: we kunnen ons vinden in de algemene doelstellingen van het plan: minder uitstoot en het hanteren van het stopprincipe, waarbij verwezen wordt naar het klimaatplan. Dit is een trendbreuk voor Brugge in vergelijking met voorgaande mobiliteitsplannen. We willen de schepen dan ook vooreerst feliciteren met deze basiskeuze. Ik vermoed echter, dat is een beetje wat ik in het plan lees, dat dit een wankele compromisoefening was tussen beide coalitiepartners. Daarnaast stel ik vast dat een euvel dat al jaren een mankement is in de Brugse bestuurscultuur niet opgelost raakt: we missen data, becijferde doelstellingen. We zijn overigens niet de enigen die dit stellen, ook de regionale Mobiliteitscommissie en De lijn spreken van de noodzaak om SMARTere doelstellingen uit te schrijven (Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realiseerbaar en Tijdsgebonden.) Ik denk dat dit samenhangt met een coalitiecultuur waar de rationaliteit het soms moet afleggen tegen het politieke compromis en dit vertaald wordt in vage bewoordingen. Daarnaast zien we hier en daar toch nog altijd enkele tegenstrijdigheden opduiken als resultaat, tegenstellingen die vermoedelijk zelfs de eigen doelstellingen ondermijnen. Want twee tegengestelde doelstellingen tegelijkertijd nastreven maakt dat je het risico loopt dat geen enkele wordt bereikt.       Parkeerbeleid: Dit is al jaren de manier in Brugge om een verkeersluwe binnenstad te bekomen. We merken echter dat dit tot op de dag van vandaag niet zo succesvol was. Het autogebruik stijgt en het autobezit stijgt. Dat is niet wat het vorige mobiliteitsplan beloofde. Voor ons zal een belangrijke toetssteen zijn voor het al of niet welslagen van dit mobiliteitsplan of Brugge er inderdaad voor de eerste keer in de geschiedenis in slaagt deze trend om te buigen. -Het voorbehouden van de ondergrondse parkings in de binnenstad voor bewoners, zelfstandigen en enkele andere prioritaire categorieën lijkt ons een goede zet, het stond in ons programma en we haalden dit voorheen reeds meerdere keren aan. Maar het aanleggen van een “zogenaamde” randparking aan de Weylerkazerne, lijkt ons dan weer in tegenspraak met de beoogde doelstellingen. -Het betalend maken van parkeren in de binnenstad: wat ons betreft mocht er gekozen zijn om enkel voor bewonersparkeren en prioritaire categorieën te kiezen. Het is niet heel duidelijk of de opnieuw graduele aanpak omtrent het parkeren in de binnenstad een trendbreuk zal veroorzaken. Veel zal hier afhangen van de tariefkeuze. Ik hoop dat deze keuze niet halfslachtig zal zijn. -We steunen de visie van het stadsbestuur over de park en rides. Deze kunnen een goede impact hebben op de leefbaarheid van binnenstad en randgemeenten. Een goede ontsluiting is daarbij levensnoodzakelijk. We maken ons wel zorgen of ook hier het plan consistent genoegd is , nieuwe randparkings zoals Altebij, een locatie die we helemaal geen goede keuze vinden, gaan de concurrentie aan met de park and rides en zullen volgens ons hun performantie danig beknotten (ook hierbij baseren we ons op vergelijkend internationaal onderzoek). Wij pleiten dan ook om niet zwaar te investeren in bijkomende randparkings, eerder in de goede ontsluiting van de park and rides. De buurtbewoners zullen u dankbaar zijn. Ook zal de druk op de invalswegen, die stilaan toch problematisch is ten goede gekeerd worden. In het kader van zuinig ruimtegebruik kan dubbel gebruik nuttig zijn. Bijvoorbeeld een parkeerfaciliteit onder- of bovengronds ter hoogte van carrefour in Sint Kruis is een uitstekende keuze voor een randparking. Daarnaast zijn er een aantal maatregelen die we nadrukkelijk toejuichen: zoals een eengemaakte bewonerszone in de binnenstad, een voorstel dat ik hier zelf nog heb geformuleerd een jaar geleden of de zones voor bewonersparkeren in de deelgemeenten. Voor Zeebrugge is het inderdaad belangrijk dat het effect van auto's die parkeren in Zeebrugge en waarvan de bestuurders dan de tram nemen naar Blankenberge of Heist gekeerd kan worden.     -Infrastructureel staan we met groen grotendeels achter de plannen betreffende de R 30. We vinden de ondertunneling van Hoefijzerlaan een goede keuze wat betreft leefbaarheid en volksgezondheid. Maar in het verlengde daarvan pleiten we met Groen om de tunnel aan de Gentpoort waarvan sprake door te trekken tot een stuk voorbij de Kruispoort. Waarbij we willen opmerken dat het spijtig is dat de studies stadsvaart en R30 niet geheel op elkaar zijn afgestemd. Een dergelijke ondertunneling, ons eigen Brugse ringland zeg maar, heeft een goede invloed op de volksgezondheid door het het verminderen van fijn stof en geluidshinder voor de bewoners die aangrenzen aan de ring. Twee elementen die helaas niet expliciet worden meegenomen in het eigenlijke mobiliteitsplan, maar die toch zeer belangrijk zijn en in slechte gevallen verschillende gezonde levensjaren kunnen kosten. -Daarnaast zien we in het stadsvaart dossier mogelijks een rol weggelegd voor een tunnel die R30 en Komvest verbinden ter hoogte van fort lapin. We vragen dit in de studie op te nemen. Voor de sluizen aan de Dampoort vinden wij de beste piste om deze op te schuiven tot voorbij de krakelebrug, dit zal zeker de ontsluiting ten goede komen.     -Wij blijven ook aandringen op de spoedige aanleg van het derde spoor en het uitbouwen van de estuaire vaart als modi om de haven van Zeebrugge te ontsluiten. Tegen de Seine Schelde West verbinding blijven wij ons verzetten. Deze is technisch niet haalbaar en er bestaan goede alternatieven. -Wat betreft het Zand zien we het doortrekken van de Boeveriestraat als een fietcorridor die aansluiting heeft op de fietstunnel. Brugge West mag zeker geen pool worden die sluipverkeer aantrekt, hiertoe best enkel uitgaand verkeer door de Smedenpoort en ingaand verkeer langs de bevrijdingslaan.   Qua openbaar vervoer: We vinden het spijtig dat huidige desinvesteringen in het openbaar vervoer op federaal en Vlaams niveau maken dat er weinig mogelijkheden zijn voor Brugge om hier grote stappen vooruit te zetten. Dat is een beleidskeuze die wij betreuren en die nadelige gevolgen heeft voor de stad. In een tijd waar de klimaatproblematiek om dringende reacties vraagt blijven onze regeringen oorverdovend stil in hun ambities. Spijtig voor Brugge, echt waar. Nieuwe treinverbindingen, bijvoorbeeld naar Rijsel, zouden voor extra dynamiek kunnen zorgen en ook economisch een meerwaarde zijn. Ook een regionale tramverbinding die onder meer Brugge en Zeebrugge verbindt zou een grote meerwaarde zijn. Bovendien zien we dat Brugge helemaal niet zo goed scoort met het aantal abonnementen bij De Lijn per 100 inwoners. Ook hier zouden bijkomende investeringen wenselijk zijn. Overigens, iets wat ik nergens in het plan zie is, hoe het capaciteitsverlies van minder en kleinere bussen in de binnenstad precies gecompenseerd zal worden en hoe men zelfs meer reizigerscapaciteit en gebruik wenst te creëren.     Fietsen: We merken in de cijfers in de bijlagen van het mobiliteitsplan dat Brugge niet bijzonder goed scoort op het vlak van ongelukken met fietsers, dit is gestegen en is hoger dan vele andere centrumsteden. Bovendien vinden we geen cijfers wat betreft zware verkeersongelukken met fietsers, en als ik me herinner uit de cijfers van het vorige mobiliteitsplan scoorden we daar zeer slecht. Dit is dus een topprioriteit voor Brugge. Een veiliger infrastructuur is natuurlijk nodig,de knelpunten als Vossensteert, Coiseaukaai en dergelijke staan terecht aangemerkt als hoge prioriteit. We pleiten ook om bij de aanleg van fietspaden zeker te maken dat ze breed genoeg zijn, bakfietsen, elektrische fietsen, etc hebben meer ruimte nodig. Dit zijn zaken die we met Groen Brugge zeer sterk zullen blijven opvolgen. Maar de beste manier om veiligheid te bereiken voor fietsers, is het zogenaamde safety in numbers, hoe meer fietsers je hebt, en hoe minder wagens, hoe veiliger het verkeer is. Daarom vragen we nogmaals om het idee van fietspoolen naar de scholen te onderzoeken, na een interpellatie van ons beloofde de schepen dat te doen, maar ik zie geen weerslag in dit plan daarvan. Wij vinden de fietsbruggen over de de ringvaart een goed idee. Voor de tweede fietsbrug pleiten wij dat die wordt aangelegd ter hoogte van de Veestraat/Vaartstraat om de doorstroming vanuit Sint Pieters te vergemakkelijken. Tot slot wil ik expliciet onze steun uitspreken voor de engagementen in het SAVE-charter   Voetgangers: Voor voetgangers is het zeker belangrijk dat ze veilige voetpaden hebben, die kwalitatief zijn en breed genoeg. Aan dit laatste schort het nog wel eens. Als voorbeeld hoe het niet moet kan de Katelijnestraat gelden: miljoenen toeristen komen jaarlijks te voet door deze straat, maar de capaciteit van de voetpaden kan deze stroom niet aan. Het gevolg zijn talloze gevaarlijke situaties. Dit is zeker ene prioriteit. Maar hier wil ik ook extra de verkeerslichten vermelden: het is belangrijk dat voetgangers voldoende oversteek tijd krijgen en dat deze dus ruim bemeten is. Nu heb ik het gevoel dat voetgangers een kleine nevengedachte zijn in de verkeersdoorstroming en zich moeten haasten om over te geraken optijd, zeker als ze niet meer goed te been zijn.   Verkeersluwe binnenstad: Een van de belangrijke items in het mobiliteitsplan is de verkeersluwe binnenstad. Wij willen hierbij stellen dat we een bondgenoot zijn van de schepen om dit te verwezenlijken. We merken dat er sprake is van een gradueel beleid, sommige plaatsen, op sommige dagen en met mogelijks verdere stappen in de toekomst, de schepen sprak in het berek zelfs mogelijks over meerdere legislaturen. Het stuk in het beleidsplan dat hier over gaat is een van de voorbeelden die we boven aanhaalden over het niet SMART maken van doelstellingen: dit is te vaag en zonder duidelijk tijdspad. Wij vinden dit spijtig. Als ik mag gokken hoe dit komt dan vermoed ik dat schepen Lambrecht hier een stukje verder wilde gaan, maar dat enkelen in het college niet het leiderschap getoond hebben om deze noodzakelijke stap te ondersteunen. Aan hen wil ik zeggen: enkele jaren geleden bezochten wij met Groen Brugge Middelburg, dat al jaren grotendeels verkeersvrij is. De stadhouder stelde toen: als wij dit wilden uitvoeren, waren vele zelfstandigen tegen. Nu wil niemand het meer anders. Verschillende studies tonen aan dat mensen die met de fiets komen winkelen meer uitgeven en dat Park and Rides een inverstering zijn met een hoge economische return. Wie de belangen van de zelfstandigen in de binnenstad verdedigd en zich daarbij baseert op cijfers kiest voor een verkeersluwe binnenstad en overtuigd de achterban. Dat heet leiderschap.   Venstertijden: Wij zijn voorstander ook van de kleinere voertuigen in de stad. Het is wel belangrijk hier een goed draagvlak voor op te bouwen en zeer goed te informeren en met de betrokkenen in dialoog te gaan.   Taxi's Met Groen menen we dat Taxi's een rol kunnen spelen in het ontsluiten van de park and rides, met voordelige tarieven. Ook kunnen goedkope taxi's een rol spelen voor een veiliger verkeerd tijdens het uitgaansleven. Wel pleiten we ervoor om nieuwe vergunningen te koppelen aan een milieuvriendelijker wagenpark.   Voorafnames: Met Groen hadden we ook bedenkingen bij een aantal voorafnames die worden gemaakt: bijvoorbeeld voetbalstadion en chartreuse: hier wordt gesproken alsof het realiteit is, terwijl de procedures nog lopen. Het zou van verstandig bestuur getuigen moesten er voor deze pistes ook alternatieven zijn uitgewerkt. We verwijzen hierbij naar vroegere beslissingen van de raad van state. Wij denken dat een mobiliteitsplan moet uitgaan van de realiteit en zeker geen glijmiddel mogen zijn voor latere proceduriële stappen als een MER.   Kortom: Met Groen vinden we de uitgangspunten van dit mobiliteitsplan lovenswaardig en vinden we ons in enkele van de grote lijnen. We bemerken echter dat er soms te weinig leiderschap getoond wordt om moeilijke beslissingen door te voeren, en dat de tekst veel compromissen bevat die het eigen beleid ondermijnen. Ook herhalen we onze kritiek dat de plannen van ons bestuur nog veel meer onderbouwd moeten worden met cijfers, tijdspaden en evalueerbare doestellingen.