Eva Vanhoorne (Groen): “Wie grondrechten inzet als intimidatiemiddel, tast de democratie zelf aan.”

Wat begon als een vreedzaam burgerprotest, groeide in Brugge uit tot een verontrustend voorbeeld van machtsmisbruik.

Burgemeester Dirk De fauw (CD&V) heeft vandaag zelf bevestigd dat de brandweerfacturen van meer dan 20.000 euro aan klimaatactivist Wouter Mouton nooit bedoeld waren om echt te innen, maar dienden als "drukkingsmiddel".

"Dat is ronduit hallucinant," zegt Eva Vanhoorne, gemeenteraadslid voor Groen Brugge.

"De burgemeester geeft hier openlijk toe dat hij publieke middelen gebruikte om burgers te intimideren en vreedzaam protest te ontmoedigen. Dat is niet zomaar fout — dat is machtsmisbruik. En het raakt aan de kern van onze democratie."

Geen enkele wettelijke basis

Sinds deze zomer komen burgers elke zondag samen op de Brugse Burg om aandacht te vragen voor de oorlog in Gaza. Sommigen dragen spandoeken, anderen tekenen hartjes en woorden van vrede met stoepkrijt — een tijdelijk, vreedzaam en symbolisch protest.

Toch liet de stad de brandweer telkens uitrukken om het krijt weg te spuiten, op zondag aan dubbel tarief. De facturen werden systematisch doorgestuurd naar één deelnemer, Wouter Mouton — goed voor meer dan 20.000 euro in totaal.

"Er is geen enkel reglement dat krijten verbiedt," legt Vanhoorne uit. "Krijt veroorzaakt geen schade, geen overlast en geen vervuiling. Volgens het Koninklijk Besluit van 1994 mag de brandweer enkel kosten verhalen bij brand, milieuvervuiling of gevaarlijke stoffen. Geen van die drie is hier aan de orde. De burgemeester had dus juridisch geen poot om op te staan — en dat wist hij."

De enige reden die het stadsbestuur aanhaalt, is dat het krijt "slecht zou staan op trouwfoto’s".

"Dat argument is niet alleen banaal, het is ook gevaarlijk," zegt Vanhoorne. "Je schuift geen grondrecht aan de kant omdat iets niet past bij het imago van de stad. Dat is een hellend vlak."

Repressie vermomd als beleid

Volgens Vanhoorne is de zaak symptomatisch voor een bredere tendens. Vorige week nog publiceerde Amnesty International zijn rapport "Te weinig vrijheid, te veel regels", waarin het waarschuwt dat Belgische gemeenten het recht op protest steeds vaker beknotten met willekeurige en disproportionele maatregelen.

"Wat Amnesty op nationaal niveau beschrijft, zien we in Brugge in het klein gebeuren," zegt Vanhoorne. "Wanneer lokale besturen willekeurig bepalen waar en hoe burgers hun mening mogen uiten, dan ondergraven ze precies dat wat ze geacht worden te beschermen: de rechtsstaat."

Groen Brugge eist dat de stad alle openstaande facturen intrekt en garanties biedt dat vreedzaam protest in de toekomst niet langer wordt gecriminaliseerd of financieel bestraft.

"Of men het nu eens is met de boodschap of de aanpak van de actievoerders of niet, doet er niet toe," besluit Vanhoorne. "Wat hier op het spel staat, is groter dan krijt. Wie grondrechten inzet als drukkingsmiddel, zet de democratische rechtsstaat zelf onder druk."